2012 Zuidkust Noorwegen

Donderdag 5 juli 2012: Rotterdam – Medemblik

Vakantie! Opnieuw op reis met de Zilt. Het vooraf niet hebben van een bestemming is vorig jaar zo goed bevallen dat het voor dit jaar weer de strategie is: daarheen waar de wind waait met een voorkeur direct een weergaatje te benutten om ver te komen. De eerste klap is een daalder waard, dat voelt als wind mee in de hele vakantie! Eigenlijk was het plan vorige week vrijdag al in te schepen. Maar de weersvoorspellingen waren dusdanig variabel en onstabiel dat Irma en ik vorige week woensdagavond bij het palaver aan de eettafel op de Mathenesserlaan 291 met een fles wijn bij de hand besloten te gokken op een weekje later.

De afgelopen dagen tuurde ik twee maal per dag naar de grib-files. Ja, de oostkust van Engeland en Schotland lijkt het te gaan worden. Een zeilstreek die aanspreekt. Ruig, weg van de massa met tot de verbeelding sprekende plaatsnamen als Whitby, Edinburgh, Inverness en misschien wel de Hebriden?

Met een draai van de sleutel is het huis vergrendeld voor vier weken. Samen op weg naar nieuwe avonturen, de Zilt ligt al helemaal voorbereid klaar in haar box te wachten. Slechts de laatste dingetjes hoeven nog aan boord. ’s Avonds voor het slapen gaan nog een biertje met de onrustige conclusie dat het weerbeeld eenzelfde blijkt te zijn als vorige week!

Vrijdag 6 juli 2012: Medemblik – Flekkefjord (Noorwegen)

Vroeg uit de veren, straks naar Den Helder en op naar Engeland. Nee, de weergoden bepalen anders. Lowesoft is voor nu het hoogst haalbare en de hele week erna wordt een aaneenschakeling voorzien van depressies met wind voornamelijk uit het noorden. Niet aantrekkelijk. Noorwegen doemt als bestemming op. Ook omgeven met depressies direct al in de komende dagen, maar een nadere analyse leert dat het moet kunnen. Vanavond laat naar Kornwerderzand, 00.50 uur stroompje mee over het Wad, bij het Stortemelk eruit en hopen dat de milde bries uit de Duitse Bocht er dan ook daadwerkelijk komt! Ik blader uur voor uur de ontwikkeling van het weerbeeld volgens de grib-files op mijn Ipad door. Ja, het moet kunnen. De Deutsche Wetterdienst bevestigt het beeld, de BBC ook. Besluit genomen.

De dag heeft plots wat lucht. Nog wat laatste inkoopjes doen. Bij Cees Blokdijk, de superslager, weer drie pakketjes laten vacumeren: Babi Pangang, Nasi en Bami, het avondvoer op zee de komende drie avonden! Satésaus erbij, klaar. ’s Middags een tukkie in het vooronder, fris douchen, afscheid van de havenmeesters vader Piet en zoon Peter, trossen los, brug door en het gas er op naar Kornwerder, want de wind zit pal tegen. Voorspellen kan het KNMI echt niet, gelukkig in de USA en onze buurlanden dus beter!

Kwart voor twaalf kan de Zilt nog net mee de kleine sluis in. Van zoet naar zout, sissende bellen tussen de sluisdeuren. Op het Wad is het aardedonker met een kleuren zee van rood en groen op het water en een enkele wit knipperende kardinaal, het zicht is gek genoeg kraakhelder. Ik voel me als een piloot die gaat opstijgen. Het is opletten, maar de boeien wijzen goed de weg. Een fikse bui en over de marifoon een zoekactie naar een jacht bij Oude Schild, er zijn noodsignalen afgevuurd. De wind poeiert flink door, in de verte bliksem, maar de Zilt vliegt er soeverein doorheen, richting Stortemelk zelfs met dik negen knoop! Enorm wat een stroming.

Ongemerkt zijn al acht uren verstreken. Met zonsopgang eindelijk de Noordzee en gaandeweg maakt de depressie plaats voor het voorziene weerbeeld. Oostelijke wind, zeer zwak, een voorzichtig zonnetje en een knobbelige zee, na deinend van de westelijke storm van vannacht. Niet heel comfortabel en van zeilen komt het niet. Motoren dus. Irma en ik zijn daar heel praktisch in. Op dit soort lange tochten moet de vaart erin blijven, 5 mijl gemiddeld per uur is de vuistregel. Dobberen met een klapperende giek of invallende genaker heeft dan echt geen zin.

Ondertussen is het wachtregime ingetreden. ’s Nachts drie uur op, drie uur af. Overdag in principe vier uur op vier uur af. Zo pakt ieder om de nacht de hondenwacht van 00.00 uur tot 03.00 uur. Ik merk dat ik zelf moeite heb ook daadwerkelijk te gaan tukken. Irma doet dat veel beter en is vandaag merkbaar fitter. Ik haal mijn tekort van de nacht overdag in.

Boekjes lezen, hazenslaapjes, naar de zee turen, potje koken, een dag vliegt voorbij. Met onderstaand beeld luid ik mijn wacht van de tweede nacht in. Spiegelgladde zee, prachtige lucht en een tevreden snorrende Volvo onder me. Zes knoop speed over the ground, een ruisend zoutspoor. Irma ligt in de loods kooi in dromenland…… Ik geniet. Fraai hoe we dit samen gestalte geven.

Plots word ik opgeschrikt door gefladder boven me. Een duif strijkt neer op de giek. Ik moet meteen aan Tinne en Claire denken die eens op het Kanaal een oververmoeide duif een veilige overtocht verleend hebben inclusief water en brood. Mijn intenties zijn dezelfde. Ik krijg de kans niet, de duif verdwijnt als een silhouet naar de horizon, de verkeerde kant op.

Opletten voor ander scheepvaartverkeer hoef ik nauwelijks. Er is echt helemaal niemand. Alleen de AIS op het scherm verraadt waar zich menselijk leven in mijn nabijheid bevindt. Het scherm is de realiteit, maar tegelijk zo abstract. Slechts een enkel schip zie ik daadwerkelijk aan de horizon voorbij trekken.

Langzaamaan kom ik in het ritme, of liever gezegd flow. Een soort symbiose van mens en natuur waar tijd geen rol meer speelt. Vanochtend dacht ik: ‘poeh, nog twee etmalen’. Nu ben ik dat kwijt. Een eindeloos gevoel, rust, een met alles. Anya Gallaccio, een kunstenares die ik zeer bewonder, verwoordde dat eens spontaan. ‘Terug op de wal is dat gevoel direct weg, weer radar van het leven dat we realiteit noemen’. In haar werken weet ze dat eindeloze iedere keer weer treffend beet te pakken.

Wisseling van de wacht. Irma doet vannacht de hondenwacht. Vanuit mijn kooi kijk ik eens door de kajuitingang. Hoofdlamp op, boekje lezend, om de vijftien minuten de AIS checken en de zee af turen naar bootjes zonder AIS. Heerlijk zo van elkaar op aan te kunnen.

Als we de radar zouden aanzetten en alarmen instellen hoeven we niets meer te doen! Zo zeilen mensen de oceaan over, compleet de handen vrij. Ook bij ons doet de autopilot het werk. Ik kan niet anders zeggen dan dat het heel veel rust creëert en dat draagt weer bij aan de uitgerustheid. Ik doe mijn hazenslaap in het holst van de nacht terwijl ik het zilte nat langs de romp hoor klotsen.

Half vier, ik ben weer aan de beurt! De wind is wat gekrompen en aangetrokken: zeilen, halve wind, vol tuig! Wat een verademing….. de motor uit. Echt donker werd het al niet, nu komt de zon op, de voorbode van een heerlijke dag. De Zilt glijdt door het water. De zee is helemaal tot rust gekomen. Irma had het ook, lichte koppijn. Een grote koffiedrinker ben ik niet, maar twee bakkies zwart lost de symptomen van een kennelijke verslaving op.

Korte broek, T-shirt, petje, zonnebril. Af en toe insmeren met zonnebrand. Het is goed toeven in de kuip. Ik lees wat in de Vaarwijzer voor Scandinavië. Mooie weken liggen in het verschiet. Waar de Zilt ook aanlandt, het doel is bereikt, vanaf daar wordt het verstoppen achter de rotsen in het Noorse scherengebied. In de luwte ankeren, een fjord induiken, met de Zodiac dagtripjes maken, barbecueën met misschien wel een zelf gevangen makreel? De Noorse Riviera…… het kan allemaal. En druk wordt het er nooit. De Zilt vordert, maar is er nog niet.

Zo mooi als het weer lijkt, blijft het ook zo? Ik hou steeds de luchten in de gaten, de vormen van de wolken. Het lijkt allemaal in orde. Weerberichten komen zo ver op zee amper door. Eentje wel, een veiligheidswaarschuwing voor zeven tot acht in Deens Engels. Waar wat hoe? Je ne sais pas. Via de AIS traceer ik de dichtstbijzijnde beroepsschipper. MS Palermo, een Deen, zit tien mijl verderop te vissen aan zijn geringe snelheid te zien. Via kanaal 16 is contact snel gelegd. Direct naar praatkanaal 10. ‘Oh wait, I look on my TV. Fisher, yeah, looks pretty good, N-NE, later N-NW, 8 to 10 m/s. Utsine I can’t see. You will be pretty ok for the night, I guess. The warnings, yeah, that’s much lower south, you are far away from that.’ ‘Thanks, over’. Prettig, de bevestiging, het loopt allemaal zoals voorspelt. Tegelijkertijd, zou het anders zijn, niet fijn, maar ook goed. 8 Bft in de Duitse bocht heeft de Zilt en haar bemanning in het eerste jaar al eens goed doorstaan. Open zee geeft volop ruimte een storm uit te zitten.

Gaandeweg de avond krimpt de wind naar noordoost en zet aan. 8 tot 10 m/s is 4 tot 5 Bft. Een rif is snel gelegd en de autopilot stuurt ook uitstekend op de wind. Om in rust te kunnen koken zonder dat de Nasi tegen het plafond vliegt is even afvallen een weldaad. Buiten is het heiig en de zee wat knobbelig. De zuidelijke stroom in het Skagerrak is altijd oostwaarts, nu dus tegen de wind in. Het woeste weer van de vorige dagen zal ook nog niet uit gedeind zijn.

’s Nachts is het fris. Wollen ondergoed, sokken en muts. Twee truien en zeilpak aan. Goudappeltje en Sultana’s zijn mijn favoriete versnaperingen in de nacht. Noorwegen komt eraan, pakweg 50 mijl resten. Waar aan te landen? Mandal is altijd safe en een uitstekende uitvalsbasis voor de Noorse scheren. Flekkefjord ligt westelijker maar wordt met forse westelijke winden ten zeerste afgeraden. Die botsen tegen het schiereiland Lista aan en zorgen voor een woeste zee. Flekkefjord zou wel fraai zijn omdat het prachtig verscholen ligt in de fjorden. Nu de Zilt hier toch is……. De wind helpt een handje, onverwacht ruimend. De Zilt punt recht op Flekkefjord af. Kort palaver met Irma. Doen! En mocht die westelijke wind er toch komen dan is Mandal een fall back.

Het is nog uren varen en de zee blijft bokkig. De dieptemeter is inmiddels helemaal de kluts kwijt. 200 meter diepte of meer kan niet verwerkt worden. Een heel programma van laatst gemeten dieptes wordt afgedraaid tot er weer een top van een rots onderwater op 130 meter diepte gemeten kan worden!

Land in zicht! Het lijkt dichtbij maar is nog zeker vier uur varen…… Het zijn de hoger gelegen bergen die het eerst zichtbaar zijn. De Zilt houdt koers op waar de opening van het fjord zal zijn. Op de AIS zie ik zeilboten het fjord uitkomen, de eerste jachtjes in dagen. Pas later zie ik de mastjes langs de kust schuifelen.

Fjorden-varen is varen tussen de rotsen. Vastlopen is botsen! Bij MYS in Medemblik heb ik de schadeboten wel eens gezien, ik wil dat graag voorkomen. Gelukkig volgt het kaartlezen ook hier de regels van het gezond verstand, al zijn Noorse kaarten haast onleesbaar. Enfin, een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Vlak voor de ingang van het fjorden-stelsel valt de wind weg. Zeilen inrollen en motor aan. Het lijkt wel of de Zilt haar stal ruikt. Zij met ons. De tocht zit er bijna op. Nog 15 mijl landinwaarts resten voordat voet aan vaste wal gezet kan worden. En hoe. Het landschap is werkelijk prachtig. Dit is ook echt een andere ervaring dan de Belgische, Franse of Engelse kust. Beelden van Alaska en Chili komen in me boven. Destijds op de fiets, nu op eigen kiel samen met Irma. Een blik naar elkaar zegt voldoende.

Na 67 uur en 380 mijl varen, is het doel bereikt. De zee maakt plaats voor rustig water geflankeerd door een mysterieus rotsenlandschap. Behoedzaam stuur ik op aangeven van Irma’s aanwijzingen tussen het stenen landschap door. Noren weten wat mooi is. Prachtige landhuizen in hout opgetrokken boven de flanken van het water, alleen per boot bereikbaar. De kade van Flekkefjord is in zicht. Landvasten en stootwillen klaar. Een enorme plensbui als welkom, nog voordat de Zilt de romp heeft kunnen kussen van een andere Contest. Drijfnat, maar Irma en mij maakt het niet uit. We are there!! De vakantie was al begonnen, nu helemaal.

De rest van de dag vult zich als vanzelf. Met zompige schoenen een verkenning van het plaatsje. Echt een eind van de wereld gevoel. Ik tel drie zeiljachten, allen met Nederlandse vlag! Verder motorbootjes van de Noren om van de wal naar het buitenhuis te komen. De Bami van Cees gaat er goed in net als een koude Heineken! Noren vissen vanaf de kant op makreel. Misschien moet ik dat toch ook maar gaan doen. ’s Avonds een welverdiend flesje rood, dagboek bijwerken en tukken als een roos!

Dinsdag 10 juli 2012: Flekkefjord

Een rustdag! Een dame van de plaatselijke VVV komt verse broodjes brengen en het plaatselijke suffertje. Cadeautje van de goegemeente en de eerste nacht hier is nog gratis ook! Flekkefjord zelf stelt weinig voor, het is het fjord dat het tot een aantrekkelijke bestemming maakt. Irma regelt internet voor de komende weken, scoort een boek met alle havens en ankerplaatsen van de Noorse zuidkust plus de nog ontbrekende zeekaarten. Alles staat op de plotter en de Ipad, maar just in case als de stroom uitvalt……

De dag gaat snel. Het avondeten is simpel maar goed. Een lekker stuk vlees, groene asperges met Parmezaan. Wijnkoperij Platenburg gaf ik een budget van € 350 voor 25 flessen wijn in de range van € 7 tot € 20. Ik wilde eens goed kennismaken met zijn assortiment, vooral Italië en Zuid-Frankrijk. De Valpolicella Ripasso is werkelijk voortreffelijk. Ook even contact met het belangstellende thuisfront. Morgen weer varen!

Woensdag 11 juli 2012: Flekkefjord – Rasvag

Pas om half tien uit de veren, een lange nacht. Kennelijk vraagt het lichaam dat. Net als gisteren worden de verse broodjes spontaan langs gebracht. Een rustig ontbijt, lekkere filterkoffie. Het leven kan zo simpel zijn! Ik wijd me aan wat praktische klussen. Diesel bunkeren kan verderop in de haven, maar het is allemaal rood en je weet nooit helemaal wat je nog meer tankt aan troep. Dan toch liever met de jerrycans naar de Shell om de hoek. Circa 65 liter is verstookt tijdens de overtocht in circa 35 motoruren.

Flekkefjord is in grijze sluiers gehuld en begin van de middag stroomt het met bakken uit de hemel. In Nederland is het niet veel beter! Weer voor een onvervalst Captains Dinner! De meeste ingrediënten zijn aan boord in de ijzeren voorraadkast. Terug van de supermarkt is het droog en kietelt het om weg te varen naar Rasvag, een oud vissersdorp direct achter de rotsen aan zee. De aanloop is alleen goed te doen met rustig weer. Vandaag houdt de zee zich redelijk koest.

Lekker om weer te varen. Het buitje onderweg neem ik voor lief. Met de kaartplotter en Ipad is het goed navigeren tussen de rotsen. Het berglandschap met pieken en dalen zet zich onderwater gewoon voort. De diepte schommelt binnen luttele seconden van een paar meter naar honderden meters diep. Indrukwekkend.

Ondertussen is me wel helder wat de Noorse kust zo aantrekkelijk maakt. Het is puur natuur, ruig en onbedorven. De fjorden en scheren bieden steeds beschutting voor de woeste zee en een keur aan prachtige plekken om aan te landen weg van iedereen. Ideaal om weken verstoppertje te spelen en steeds nieuwe ontdekkingen te doen vaak op slechts enkele uurtjes varen van elkaar. Het water is kraakhelder, een makreel is zo gevangen. En ja, de Noren zijn super vriendelijk en behulpzaam.

Rasvag voelt voor Irma en mij als zo’n ontdekking! Een smal rotspleetje door met luttele afstand tussen romp en rotsen en plots ontvouwt zich een prachtige baai. Slechts een ander jacht ligt aangemeerd. Wat een plek. Ik krijg alleen maar meer zin in de komende weken. ’s Avonds daalt de rust neer over het dorpje. Echt donker wordt het niet. De wind is gaan liggen, de lucht kleurt diep blauw, de zee is enkele meters van me verwijderd. Weg ben ik, helemaal weg!

Donderdag 12 juli 2012: Rasvag

Wat de voorspellingen precies zijn weet ik eigenlijk niet, maar vandaag is een dag om te blijven te liggen. Net als vorig jaar in Fowey aan de mooring. Soms zijn er van die dagen die zo aanvoelen. Snel ontbijt buiten, wel met de truien aan, want echt warm is het niet. Op de steiger raakt Irma aan de praat met een negentig jaar oude visser. Zijn lijf staat letterlijk stijf van het staal als gevolg van meerdere ongelukken. Eens walvisvaarder, nu visser hier in de zomer, in de winter is hij in Thailand te vinden. Hij vaart uit voor the catch of the day.

De omgeving is hier zo fraai. Een goede reden de kleine Zilt van stal te halen en de oevers van de fjorden te gaan verkennen. Het ruimt ook lekker op in de achterkajuit, want de Zodiac zal wel opgeblazen blijven de komende weken! Met de nieuwe pomp gaat het lekker snel en goed hard.

De blauwe lucht zet niet echt door, het begint zelfs te miezeren. Terwijl ik in de kuip de spulletjes in veiligheid breng voor de nattigheid vaart de visser weer binnen. Hij wenkt me. Even later loop ik met drie klapperende langoustines richting het kombuis, vers van zee. Hier weten Irma en ik wel raad mee. Pannetje kokend water en een voor een worden ze omgetoverd van levende have tot delicatesse! Twaalf uur…… waarom geen lekker flesje wijn erbij? Buiten regent het toch! De kleine Zilt kan wel even wachten.

Ja, de vruchten van de zee, ze liggen hier letterlijk voor het oprapen. De buurman ving gisteren een makreel. Niet om op te eten, maar als aas voor indrukwekkender zaken. Vervolgens voer hij met zijn dinghy uit om langs de kust een kooi met de makreel te laten zakken in dieper water. Nu komt hij voor lunch terug met een gevulde kooi: vier grote krabben en een enorme cod! Die zal het gezellig gehad hebben met de krabben in de gevangenis! Ook bij hem kookt het water en oei, wat zijn die krabben agressief! Ik vrees toch dat de standaard boorduitrusting van de Zilt uitgebreid gaat worden met visgerei en een grote pan!

De langoustines zijn verrukkelijk. Met een nijptang kraken Irma en ik de scharen, tot het laatste stukje vlees gaan ze op. Verser dan vers en buiten het zicht van de douane smaakt de Gruner Veltliner uitstekend. Het is half twee, ik voel me licht rozig!

Buiten is het inmiddels droog. Tijd om een tochtje te maken dieper het fjord in. Vanuit de kleine Zilt voelen de rotsformaties nog indrukwekkender. Het is een prachtig gebied, blij om hier aangeland te zijn en wat een start van de vakantie. Het vraagt wel wat van de bemanning hier te komen, maar de beloning is er naar.

Terug in de baai een borrel bij de buren. De lucht wordt blauwer en blauwer en de voorspellingen voor de komende dagen lijken goed, maar wel veel wind uit het westen. Het is dus zaak om morgen hier weg te komen!

Het restant Captains Dinner smaakt nog prima en in de gloed van de avondzon is het heerlijk toeven in de kuip. Wat een dag, echt vakantie! Morgen weer bakboord door het gaatje en direct de zee op!

Vrijdag 13 juli 2012: Rasvag – Farsund

De zon staat al hoog aan de hemel als ik mijn hoofd door het luik heen steek. Ontbijtje in de kuip met koffie en knäckebröd. Hoe mooi de plek ook is, vandaag vaart de Zilt uit op naar nieuwe bestemmingen. De voorspellingen zijn goed en zowat alles is voor het lapje. De visser van gisteren vaart nog langs en showt een enorme zalmforel.

Het is weer behoedzaam varen. Nu een andere weg dan heen, met matige snelheid en een constante blik op de kaartplotter voor de dieptelijnen. In het verre verleden zullen hier een hoop schepen op de klippen gelopen zijn!

Een groot deel van de tocht gaat vandaag overzee en ik moet zeggen, ook weer heerlijk de deining te voelen en de vrijheid van varen. De wind is meteen meer, maar wel vanuit een constante hoek. De kaap van Lista is snel gerond en de zee wordt merkbaar rustiger. Ik rol het grootzeil maar weg, het is bijna pal voor de wind, niet mijn favoriete koers. Ik hoor het gerinkel van de flessen in mijn wijnkelder.

Het is prachtig de zuidkust van Noorwegen voorbij te zien trekken. Zo gaan de uurtjes snel. Irma heeft de route terug de fjorden in uitgezet op de Ipad, kan niet missen. Tonnetje gevonden, de staak boven een rotspunt aan bakboord passeren en snel vaart de Zilt weer in de luwte. Rustig op het fokje de fjorden tegemoet.

 Nog een paar bochten en Farsund is bereikt. Prima haven en aardig plaatsje. In de kuip met een bordje pasta en Italiaans rood bij de hand. Het is aangenaam warm in de avond zon. Maar de werkelijke gloed op mijn toet komt van de lekker zeildag. Een Zweeds schip komt langszij, op weg naar de thuishaven in Gothenburg. Ze zweren bij de westkust van Noorwegen. Er is nog een hoop te ontdekken!

Zaterdag 14 juli 2012: Farsund – Korshavn

Ontbijtje in de kuip. De zon staat hoog aan de hemel. Ik kan me niet herinneren wanneer dat voor het laatst in Nederland het geval was. Misschien met Pinksteren of zo? Het weer is er nu niet beter, laat staan de voorspellingen voor de komende week. Regen, regen, regen meldt Teletekst. Over de net geplaatste bamboe in de tuin hoef ik me geen zorgen te maken. Irma en ik wandelen nog even het stadje in, doen inkoopjes en brengen de boel aan boord in gereedheid om te vertrekken.

Vandaag staat Korshavn op het programma. Slechts een kleine twee uur varen, het ligt aan de andere kant van het fjord. Het is makkelijk navigeren. Inmiddels ben ik het wel gewend! Irma heeft gisteren de route al uitgezet. Het is wederom prachtig varen. Soms komt tussen de scheren de voorspelde venijnige wind van zee door. Een dikke vijf beaufort die vandaag nog verder zal aanzwellen.

Het is zaterdag en de Noren hebben ook vakantie, maar druk wordt het nooit. Ook niet in Korshavn, een werkelijk schitterend gelegen nederzetting aan een sund. Vier jachten en wat motorboten van de plaatselijke bevolking. In Nederland zou dit plaatsje vol gelegen hebben, maar ja, de natuur werpt een barrière op. Men moet wel van zee komen en dat scheidt kaf van het koren!

Korshavn bekoort direct. Het plaatsje stelt niets voor, maar de setting is fantastisch. Het water is kristalhelder. Ik zie zo de schroef en kiel en de vissen die eromheen zwemmen. Een wandelingetje de bergen in biedt snel mooie vergezichten. Het doet me denken aan Patagonia en de Camino Austral in Chili, ook streken gezegend met een onaangetaste natuur. Het is allemaal zo zuiver en puur, in a way voelt het nog onontdekt.

Irma en ik zijn helemaal overtuigd. Dit is echt een fraai zeilgebied om nog vaak terug te gaan komen. Heen en weer is uiteraard even doorzetten, maar dan opent zich een rijk palet aan eindeloos zwerven in ongerepte natuur met ieder uur een ander vergezicht. Tij speelt geen rol meer en outdoor life met vissen, wandelen of je gewoon even helemaal van de wereld weg wanen, het kan allemaal hier en bevindt zich op korte afstand van elkaar. Dan te bedenken dat het mooiste van deze streek nog gaat komen!

Einde van de middag is het goed toeven in de kuip. Zon, maar beschut voor de wind lees ik een boek over Detroit. Raar te beseffen dat ik daar over een week vijf weer naar toe vlieg. Het staat ver van me af, maar ik ben al wel mijn contacten daar aan het aanboren.

’s Avonds lekker eten. Een visje, een flesje wijn uit de Limoux, salade en een stukje kaas. Het zonnetje houdt het behaaglijk. Ondertussen poeiert de wind door. Bijna verontschuldigend vraagt een Noors stel met een X-35 of ze langszij mogen. Het steigertje biedt plaats aan vier jachten en kennelijk voelt dat voor hen als vol en bezet. ‘Oh thanks, then we don’t have to go out on the sea again to find another spot, it’s wild there’.

Zondag 15 juli 2012: Korshavn 

Vannacht is het hard door blijven waaien en ook nu staat een stijve bries, zeker een dikke zes beaufort. De vooruitzichten voor het weer zijn onverminderd goed met alleen vandaag later op de dag regen. Irma en ik maken vandaag nog graag een wandeling om het eiland heen. Zo gezegd zo gedaan. Van dicht woud tot prachtige vergezichten, het is heerlijk klauteren over de rotsen. De begroeiing is erg vriendelijk. Veel varens, mossen, heide en geurende lupines naast naaldbomen.

Als de regen valt is de Zilt al omgetoverd tot een bruine kroeg. Boekje lezen, beetje luieren, pasta in elkaar zetten, muziekje aan. Morgen weer varen!

Maandag 16 juli 2012: Korshavn – Mandal

Het Noorse varen zit inmiddels in het bloed. Eerst tussen de rotsformaties door een stuk de zee op. Het waait flink, een dikke zes. Een gereefde Genua, meer niet om de kaap van Lindesnes te ronden. Deze kaap is berucht, maar gelukkig hoeft de Zilt er niet tegenin. Het is heerlijk zeilweer, zeker als de beschutting van de scheren er weer is. Pal voor de lap, zon en blauwe lucht. Toch is het opletten geblazen. Soms is het zo smal tussen de rotsen…… heel precies sturen en mikken met de wind vol in het zeil! Maar wat een dag. Irma en ik genieten volop.

De uren kruipen voort en plots is daar het strand van Mandal. Een grotere plaats met dito haven. De visafslag heb ik snel ontdekt. Alleen maar vis die in de omringende wateren gevangen wordt. Ik leg een dikke vette zeeduivel in de koelbox met het bijpassende flesje wijn ernaast! Lekker vooruitzicht voor de avond! In de plaatselijke hengelsportwinkel koop ik me een werphengel met een arsenaal aan kunstaas. Ben benieuwd, een makreel moet ik toch kunnen vangen!

Ik spreek pappa even kort. De uitslag van de MRI is gelukkig goed. Ik zou het ook niets voor pappa hebben gevonden om in deze fase geconfronteerd te worden met averij. Maar ja, you never know, de natuur is weerbarstig, onvoorspelbaar en ondoorgrondelijk.

’s Avonds is het goed toeven op de Zilt. Een heerlijk diner in de kuip! Truitje aan, maar de weergoden werken goed mee deze vakantie……

Dinsdag 17 juli 2012: Mandal

Eigenlijk als vanzelf wordt het vandaag een ligdag. ’s Ochtends op pad voor een hekanker om op Noorse wijze te kunnen afmeren in de baaien. Een anker, twee meter ketting, oprolbaar lint met bevestiging op de achter preekstoel……. Niet compleet te vinden, ondanks dat het zo Noors is als de pest. Ik had dat dus toch al in Nederland moeten regelen. Nu beperkt het enigszins de aanlegmogelijkheden. Hekanker uit, neusje op de kant………

’s Middags een wandeling langs de kust en fraaie uitzichtpunten op de scheren. Qua landschap niet zo mooi als gisteren, maar de cod terug in de kuip smaakt goed, net als de Soave. Kennelijk toch een ondergewaardeerde wijn.

’s Avonds kom ik een stuk verder in een boek dat de geschiedenis van Detroit beschrijft. Soms lijkt het wel of mijn studie economie en geschiedenis op het VWO tot me terug komen. Achteraf zijn de cycli zo goed te verklaren, ik vraag me wel eens af hoe over pakweg vijfentwintig jaar of verder gedacht wordt over de huidige crisis. Hebzucht? Ik ben daar heel negatief over en ben er van overtuigd dat de bodem nog niet in zicht is. Alleen al in het commerciële vastgoed zit zo’n enorme luchtbel die nog vrijwel geheel uit elkaar moet spatten, laat staan de te duur gekochte woningen en banken die hun eigenhandig opgeklopte financieringen uiteindelijk terug willen zien. Punt is dat mensen het nog niet echt voelen in de portemonnee, maar dat is een kwestie van tijd.

Woensdag 18 juli 2012: Mandal – Kristiansand

Het is een en al stralende lucht bij het opstaan. Ontbijtje in de kuip. Ik kan me niet heugen zoveel mooi weer in een zeilvakantie achtereen gehad te hebben. ’s Ochtends gaat meteen de korte broek aan. Los gooien en het water op!

De wind blaast nog immer vijf tot zes beaufort, maar net als de afgelopen dagen geven de scheren veel beschutting. Slechts af en toe ‘scheert’ de wind van zee tussen de rotsen door met fikse vlagen en kou. Het kan mij en Irma niet deren. Deze vakantie gaat tot nu letterlijk en figuurlijk voor de wind, ik kan niet anders zeggen.

Hoewel de brug maar negentien meter hoog is, kijk ik toch angstvallig naar boven. Een fantastische zeildag ontpopt zich snel. Slechts op de Genua zoeft de Zilt soeverein door het water. Af en toe een gijp en goed blijven opletten voor het onderwaterpatroon van de rotsen. Onderstaande foto says it all!

Hellesund is inderdaad een hele fraaie baai, paradijselijk haast. Zou mooi zijn hier te overnachten, maar vanavond en morgen zal het grotendeels regenen, dan maar beter doorvaren naar Kristiansand. Zo gaat de dag ook helaas snel.

Kristiansand doet haast Amerikaans aan met een stratenpatroon dat een perfecte grid volgt. Ik waan me even weg in Colorado of andere zonnige staat aan de andere kant van de Oceaan. Eens lekker uit eten hebben Irma en ik nog maar niet gedaan in Noorwegen. De keuken van de Zilt is daarvoor te goed, laat staan de kwaliteit van de wijnkelder. Vandaag een ribeye, gebakken aardappels en doperwten vergezeld met Italiaans rood. Hoe simpel kan lekker smikkelen zijn!

Eerlijk gezegd schrik ik van de dag….. woensdag al weer. Het gaat plots zo hard. Gelukkig staan er totaal vier weken varen op het programma en niet drie!

Donderdag 19 juli 2012: Kristiansand

Op de ene of andere manier maken Irma en ik hier lange nachten. Rond twaalven ’s avonds is het echt bedtijd, maar vanwege het ontbreken van het tij staat de wekker niet. De ene keer is het half negen, maar soms, zoals vandaag, half tien! Lange nachten. Ik haal warme broodjes bij het havengebouw, Irma heeft de koffie vers als ik terugkom.

Ondertussen schiet de vakantie enigszins op. Bijna al twee weken op pad, dus nog meer dan een volle week Noorwegen voor de boeg! Kristiansand is gezegend met een grote watersportwinkel. Hoogste tijd een hekanker en rolmechanisme te kopen. Dan is de Zilt geheel voorbereid voor Noors aanleggen tussen de scheren. Zo gezegd zo gedaan.

Het lukt niet helemaal, niet alles is op voorraad, maar morgen wel. Een dagje wachten dus. Maakt niet uit. ’s Middags klus ik het hekanker aan de achter preekstoel alsmede een rvs-bak voor de drie meter ketting aan het Bruce anker. De Scandinavische look van de Zilt is zo bijna compleet, morgen de roller!

De dag gaat snel. Wat Nederlanders druppelen binnen. Ieder heeft zijn verhaal over de oversteek. Het is toch iets dat bindt. Met de rode wijn gaat het hard. Vandaag een met kurk! Ook Camping Gaz blijkt een schaars goed hier, al lijkt de voorraad aan boord nog toereikend!

’s Avonds lees ik de dagboeken van www.deesse.nl Een leuk stel die ook in Medemblik liggen en in de winter bij MYS naar binnengaan. Zij hebben dezelfde insteek die Irma en ik ook hebben. Inspirerende verhalen. Vorig jaar zomer hadden ze vier maanden vrijaf en zijn naar Sint Petersburg gevaren. Ik kan me er alles bij voorstellen. Wie weet waar de Zilt nog eens zal afmeren.

Vrijdag 20 juli 2012: Kristiansand – baai bij Lillesand

Redelijk vroeg wakker. Een stralende dag. Halverwege de middag zal de bestelling er zijn. Tot die tijd poets en rommel ik wat aan boord. Bilge helemaal leeg, inspectie motor, accu en ik haal links en rechts eens een lap door de boot. Irma draait wat wasjes in het havengebouw.

De rol met 35 meter lint voor het hekanker is inderdaad gearriveerd en zit snel tegen de preekstoel aan. Het is inmiddels vier uur ’s middags, hoogste tijd om los te gooien! Heerlijk bevrijdend weer op het water te zijn. Het waait hard, vijf tot zes, de hemel blijft strakblauw. Ik smeer me nog maar eens in!

De Blind Leia is werkelijk schitterend. In de beschutting van de zee ontpopt zich een prachtig scherengebied. Het voelt als een soort Wassenaar, want zowat iedere vierkante meter is ingepikt met fraaie villa’s aan het water. Ja, hier aan de Noorse Riviera is het goed toeven. Doorgaans prima weer, rustig water en de zee is altijd nabij. Hoewel ik meer van het ongerepte hou, is dit echt wel een hoogtepunt deze reis, naast de kleine week in het Flekkefjord. Het is ook alert varen. Soms zijn de doorgangen niet meer dan tien meter breed en drie meter diep met een oplopend rotsenpatroon!

De lucht betrekt enorm, een diep grijs dreigend wolkendek en de wind trekt flink aan, soms blaast die wel tot windkracht zeven tegen! Even bekruipt me een onrustig gevoel. Ik wist dat het zou kunnen gaan regenen vanavond, maar de Zilt gaat nu toch niet overvallen worden door noodweer……

Het blijkt allemaal wel mee te vallen. Irma en ik houden vast aan ons oorspronkelijke plan. Ergens ankeren in de Blind Leia. Een geschikte baai lijkt gevonden, het hekanker blijft ongebruikt, het is beter het hoofdanker uit te gooien. Maar het wordt geklooi! De ankerlier zit aanvankelijk moer vast, maar al snel ratelt de ketting met veel geweld het water in. Hoe lang was de ketting ook al weer? 40 meter, 50 meter? Ik weet het echt niet meer. De Zilt lijkt vast te liggen maar met een slag achteruit krabt het anker. De diepte is acht meter, dat zou circa 25 meter ketting betekenen, maar op het voordek weet ik echt niet hoeveel er beneden in de blubber ligt en veilig aan boord. De wind komt van alle kanten, dus de Zilt draait ook nog eens alle kanten op…… Irma en ik nemen ons verlies: dan maar niet ankeren! Doorvaren naar de haven van Lillesand dus…..

Maar plots, twee mijl voor Lillesand ziet Irma moorings! Hebbes! Tien uur ’s avonds. Hongerige magen. Van de ijzeren voorraad en wat in de koelbox zit flans ik wat lekkers in elkaar en met de Rosso di Montalcino smaakt dat prima! De zonsondergang is prachtig met tevens zicht op de vandaag gemonteerde rol die de preekstoel siert! ’s Nachts lichten de huizen van de vakantievierende Noren mooi op tegen de lucht die maar niet donker wil worden. Links onder in de foto de oplichtende gezelligheid van de bruine kroeg Zilt genaamd!

Zo is het toch weer een heerlijke en mooie vakantiedag geworden. Eind goed, al goed en het is prima dobberen aan een lijntje in de baai. Het ankerlicht staat aan en het is al over twaalven als ik aan mijn dagboek werk, nippend aan een Laphroaig, een Islay Single Malt Scotch Whisky. De rust van zo’n ligplaats voelt eindeloos. Voor het slapen gaan zit ik nog even in de kuip. Ja, dit is mooi, heel mooi, mooi dit zo samen te doen!

Zaterdag 21 juli 2012: baai bij Lillesand

Gisteren heb ik het wat later gemaakt, vandaag wat later op. Lekker wakker worden al dobberend. Voor wat inkoopjes zet de kleine Zilt Irma en mij over naar Lillesand. Een hoop boten gaan in en uit. Ja, het is weekend hier en Lillesand lijkt op de IJsselmeer-plaatjes, maar dan op z’n Noors. Snel terug naar de Zilt, al die drukte, de eenzaamheid bevalt veel beter! Ik mest de ankerbak even goed uit, want er is gisteren een berg modder mee naar binnen gekomen. De wind komt echt van alle kanten hier, geen peil op te trekken.

Het gaat nu echt gebeuren, ik ga vissen met mijn nieuwe hengel! Op internet kijk ik hoe ik eigenlijk moet werpen, het is allemaal nieuw voor me. Het eerste plekje is niet zo goed gekozen. Vanaf de boot heb ik direct beet, maar het is een kwal! M’n tweede plekje vanaf een steigertje op het eiland is ook niet goed gekozen, de haken slaan direct vast in het zeewier. Maar ondertussen bouw ik wel vertrouwen op met werpen. Dat kan ik straks vanaf de Zilt zonder zorgen doen.

Vervolgens lig ik met de kleine Zilt te dobberen op dieper water. Ik laat me gewoon meevoeren op de wind. Verre worp, beugel terug klikken en draaien maar met af en toe flinke halen. Een keer denk ik dat ik beet heb, maar rest wederom slechts een stukje kwal aan de haak. Maar plots is het raak. Ik voel kracht op de lijn…… mijn hart begint wat sneller te kloppen. Beet! Ik vind het maar wat spannend. Yes, een dikke vette makreel. Die mag dood. Ik loods hem het bootje in. Bij de eerste greep vastpakken glibbert ie nog weg, bij de tweede greep heb ik hem goed te pakken en sla hem met zijn kop tegen de benzinetank. Hersendood, zo niet overleden en geen beweging meer. Snel start ik de motor en scheur licht euforisch naar de Zilt.

Op internet had ik al gelezen hoe een makreel schoon te maken en dat lukt goed. Kop eraf en een ondiepe snee van z’n anus tot de kieuwen. Vervolgens met de vingers leeghalen en de resterende ingewanden wegspoelen. Het afval is voor de meeuwen of voor de krabben als de meeuwen niet snel genoeg zijn.

Zie zo, mijn ontgroening zit er op! Ik was maar wat blij dat er geen kabeljauw of cod aan zat, laat staan een verdwaalde zeeduivel…… Een held wat dit soort dingen betreft ben ik niet. Veels te bang het beestje zeer te doen. Enfin, de kop is er af. Er gaan nog wel meer visjes volgen van de week!

Het is al begin van de avond, tijd voor de BBQ! Aan boord pakken Irma en ik alle spulletjes bij elkaar en varen naar een eiland. Snel de Cobb aan en het flesje wijn ontkurken! De vers gevangen makreel gaat direct op de grillplaat, even keren, hmmmm…. lekker peuzelen! Dit is toch wel echt vakantie. De rust, druk met niets, helemaal weg en fijn met elkaar.

Na de vis is het de beurt aan de groene asperges en wat aardappels. Een beetje kaas er over heen en smullen maar. Koken hoeft echt niet ingewikkeld te zijn om heerlijk te smaken, zeker niet in deze ambiance in de avondgloed met uitzicht op de baai en het silhouet van de Zilt!

Terug op de boot is het goed toeven in de kajuit met koffie en een chocolaatje. Het is bijna middernacht, tijd om het ankerlicht eens te ontsteken. Irma en ik proosten met een afzakkertje op de mooie dag!

Zondag 22 juli 2012: baai bij Lillesand – Arendal

It’s time to leave here! Lekker ook om de boot weer in gereedheid te brengen. Eenmaal los kan snel de Genua erop, meer is niet nodig want het waait behoorlijk. Vandaag gaat de route deels over zee. Zes, soms zeven knoop schiet de Zilt door het zout. De lucht is vandaag wat betrokken, het zal later op de dag ook gaan regenen. De motorboten zijn soms echt een plaag hier. Snoeihard varen ze recht op je af om op het laatste moment bij te sturen. Inmiddels trek ik me er maar niet te veel meer van aan. Ieder z’n lol……..

Eerste plan is aan te meren bij Grimmstad. De haven is bomvol, met vier zeilboten en nog meer motorboten dobberen om te zien of er plek is. Stapelen in een deinende haven in een toeristisch oord. Laat maar, tien mijl verderop ligt Arendal. Het gaat als een speer. Wind pal van achter, soms zeer vlagerig vanaf zee. De Zilt vaart een fraai aluminium jacht op de kont met Canadese vlag. Dat voelt opeens heel erg internationaal.

Arendal ligt wat beschutter landinwaarts. Overal wappert de Noorse vlag…… de beestachtige moordaanslag van Breivik vorig jaar wordt herdacht. Toch goed om dat met de vlag in top te doen. Het goede overwint het kwade.

Een fijn plekje vinden is niet zo makkelijk. Lagerwal tegen een andere boot aan lijkt het maximaal haalbare. Geen prettig vooruitzicht met morgen veel regen en nog meer wind. De stootkussens worden nu al samengeknepen, laat staan het geschommel op de deining die in de haven staat. Gelukkig komt precies op dat moment een box vrij. Snel de Zilt omleggen, geregeld! De eerste regenspatten komen al uit de hemel.

Een rustige avond volgt. De koelbox herbergt nog entrecote, gekookte aardappels van twee dagen terug en genoeg groente om een knapperige salade van te maken. Ik internet wat op het roken van makrelen, wellicht leuk om morgen te doen. Hier in de baai moeten er voldoende zwemmen. De jager in me gaat dus weer op rooftocht!

Maandag 23 juli 2012: Arendal

Vandaag een regenachtige dag. Ontbijtje, even de stad in en tijd gaat hard. Ik merk dat ik minder goed tegen de drukte kan van al die vakantievierende mensen…… Liever de rust van de Zilt. ’s Middags naar de watersportzaak op een industrieterrein. Slimme zet, ze brengen je er met de taxi gratis naar toe! De uitrusting van de Cobb wordt weer wat rijker. Nu is ook roken van vis mogelijk! Daarnaast een kleuren set om de ankerketting te markeren. Op de steiger meet deze echt 50 meter! Een rotklus de plasticjes in de ketting geklemd te krijgen. Morgen verder afmaken. Het blijft verder regenachtig, vissen ga ik maar niet meer doen. Voordat de makrelen gerookt en al op het bord zouden verschijnen zou het al koffietijd zijn. Enfin, een rustige dag zo die is omgevlogen!

Dinsdag 24 juli 2012: Arendal – Tvedestrand

Met gezonde tegenzin knutselen Irma en ik op de steiger de resterende kleurtjes in de ankerlijn. Veel jachteigenaren houden even halt…… ‘Where did you buy these?’ ‘I should do the same’ ‘Spraying goes quicker, but I have to do it every year again’. Na tweeënhalf uur prutsen en priegelen is het klaar! De ankerlier ratelt de ketting zonder problemen weer naar binnen. Zie zo, dat is dan maar weer gedaan en zit logisch in elkaar voor toekomstig gebruik.

Zo schiet de dag ook op. Even lunchen in de kuip en trossen los. Tvedestrand lijkt een fraaie bestemming. Het eerste stuk is vrij saai door een fjord met veel bebouwing en industrie. Het grootzeil is al twee weken niet uit de mast geweest! Vandaag ook niet. Terug op zee waait het direct flink door met zes. Dat schiet lekker op al is het weer oppassen geblazen in een smalle geul. Even gijpen, nog een keer gijpen, met zes achterop best een geweld!

Tvedestrand ligt zes mijl landinwaarts en blijkt direct al de moeite waard. Een schitterend fjord waar de rotsen weer hoog reiken en nog relatief onaangetast zijn. Het stadje is net zo, veel mensen vinden het te ver varen. Dat geeft rust.

Met een schuin oog kijk ik naar de voorspellingen van volgende week. ’s Avonds nemen Irma en ik de scenario’s door. Van het weekend lijkt er even oostenwind op komst. Die moet benut worden. Hetzij terug langs de Noorse kust om hoogte te winnen, hetzij naar de kop van Denemarken.

Woensdag 25 juli 2012: Tvedestrand – eilandje Farholmen

Dit is echt een leuk plaatsje. De moeite waard van het fjord invaren. Het doet sterk denken aan Flekkefjord. Goede reden dus om vandaag in deze contreien te blijven. Irma en ik drinken thee in de ochtend bij de mensen van de Contest 38s. We komen elkaar nu al dik twee weken iedere keer tegen. Ook zij zijn met het plannen van de terugtocht bezig………

Even inkoopjes doen en los voor een mooie ankerplaats ergens. Het is prachtig weer, ongemerkt blaast de wind flink door. Een beschutte plek vinden is niet zo makkelijk, maar het boek dat Irma kocht in Flekkefjord biedt perfect uitkomst. Gewoon ankeren of Noors ankeren? Het wordt het laatste en het gaat goed. Even de ankerplek verkennen, op drie bootlengtes van de rotsen het hekanker met een plons het water in kieperen, rustig doorvaren naar de rotsen, lijntje uit op de al aanwezige rotspen. Tikkie achteruit, met de roller het hekanker aantrekken. Klaar! Een Noor die er al ligt met zijn motorbootje is ons behulpzaam en geeft een tweede rotspen om nog een voorlijn uit te brengen, ‘otherwise your equipment is not complete!’ De Zilt is een flesje wijn lichter!

Dit voelt als een paradijselijke plek en ook heel leuk om de eerder aangeschafte spulletjes in Kristiansand daadwerkelijk te gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn! De gekozen configuratie is goed en de ‘bemanning’ is weer een ervaring rijker.

Ik ga uit vissen. Bij elkaar dobber ik wel drie uur op het water, maar vang helemaal niets. Af en toe denk ik dat ik beet heb, maar molesteer ik een kwal. Nee, de makrelen happen niet vandaag, wat ik ook probeer. Een lichtere pilker biedt ook geen soelaas. Waarschijnlijk is het te warm en zitten ze dieper. Toch is het een fijne bezigheid. Ik voel me helemaal een met de natuur en een rust daalt over me neer. Een lekkere kick ook om te voelen dat een worp goed is met vervolgens rustig indraaien en met regelmaat een ruk naar rechts om de pilker te laten zwemmen! Ik denk dat ik mijn kennis en uitrusting nog wat ga uitbreiden om in een diversiteit aan vaargebieden ook een diversiteit aan vangst te kunnen genereren.

Irma is in het gangboord van de Zilt neergestreken en leest haar boek. Wat een mooie dag is het zo. Het is moeilijk te beseffen dat de terugtocht er echt aankomt. De grib-files bestendigen qua oostenwind op de zaterdag, maar geven verder ook een onrustig weerbeeld af tot en met dinsdag op zee. Maar ruim de tijd voor nemen.

Omdat ik niet heb kunnen voorzien in vangst voor op de BBQ gaat de Cobb niet aan. Maar de salade en een verdwaalde worst uit de ijzeren voorraadkast smaken ook goed. De zon verdwijnt achter de heuvels. Een listige dwarswind steekt op, het hekanker doet strak zijn dienst en de rotspen heb ik kennelijk ook goed hard in de rotsspleet geslagen! Het geeft voldoende vertrouwen om rustig de nacht in te gaan……

Donderdag 26 juli 2012: eiland Farholmen – Risor

Vannacht heb ik geslapen als Conan: oogjes dicht, maar alert en direct tot actie bereid. Nergens voor nodig geweest. De Zilt ligt er nog even rustig bij, het hekanker volkomen op spanning, hoewel de wind van achteren die plots opstak vannacht er niet om loog. Snel ontbijt en de boel in rommelen, rotspen eruit slaan, hekanker omhoog, het gaat allemaal soepel en snel. Op naar Risor!

Het is echt een prachtig gebied vandaag gezegend met een strakblauwe lucht en zon. Naarmate de tocht vordert worden de heuvels vlakker en meer bebouwd. Het Oslo-fjord nadert. Landschappelijk zal het niet interessanter worden lees ik in de Vaarwijzer van René Vleut. Dat is trouwens een hele fijne reeks van gidsen. Vorig jaar was een andere Vaarwijzer ook als een vaarbijbel aan boord. Inmiddels siert de hele reeks de boordbibliotheek van de Zilt!

Risor is leuk. Fraaie setting en veel nautische activiteit. Maar eerst eens de boel gereed maken voor de terugreis. Dieseltank bijvullen, de kleine Zilt ontzouten en ontmantelen, motor inspecteren. Alles weer op orde. Het weerbeeld blijft nog sterk veranderen, al blijft het allemaal zuid en instabiel. Enfin, het zal allemaal wel lukken. Nog een dikke week vakantie!

In een winkeltje kopen Irma en ik wat extra rotspennen. De terugreis komt er dan wel aan, het is goed ze aan boord te hebben voor toekomstige tochten! ’s Avonds eten in de kuip terwijl de laatste bootjes binnenkomen en het gesnor van de motorbootjes in de baai verstomt. Aan de kajuittafel worden de scenario’s voor de terugreis doorgenomen!

Een gedrukte zeekaart komt er niet meer aan te pas. Alles digitaal…… De Ipad en MacBook Air zijn niet meer weg te denken van boord. Het lijkt wel net als het begin van de vakantie. De feiten op een rij zettende komt eruit dat de Zilt morgen moet uitvaren met bestemming Den Helder. De voorspellingen zijn niet geweldig, maar later in de week ook niet. Via de oostkant van Denemarken terug zou een alternatief kunnen zijn, maar betekent veel mijlen om en alsnog vanuit de Duitse bocht tegen de wind in peddelen terug naar huis….

Tegelijkertijd, een bui kan altijd gebeuren en de wind zwelt pas op maandag echt aan. Het zou dus wel eens veel motoren kunnen worden. Voorzichtigheidshalve lijkt het Irma en mij wel beter direct de werkfok aan te slaan. De wind is altijd meer dan voorspeld wordt en zeker met wind tegen tikt dat aan. En het functioneren van dit fijne stukje gereedschap vorig jaar op de terugtocht van Ramsgate naar IJmuiden staat nog vers in mijn geheugen. Praktisch puntje kan zijn dat het gas op is onderweg. Reservetanks zijn niet te krijgen hier. Nou ja, dan het pak soep maar onderdompelen in het gloeiend hete water dat het ‘koelwater’ van de Volvo aanmaakt in de boiler. Met 300 liter water aan boord moet dat geen probleem zijn!

Dus voor zeker drie etmalen de zee op…….. plots een ander perspectief voor de dag van morgen na het palaver. Knop om en de kooi in!

Vrijdag 27 juli 2012: Risor – Thyboron

Vroeg op en veel regeldingetjes. Extra diesel bunkeren, etensvoorraad aanvullen, fris douchen, werkfok aanslaan, schip aan kant. Om elf uur vaart de Zilt uit onder een blauwe lucht. Het eerste stuk is wind tegen, maar nog zo weinig dat het motoren is. Na twee uur komt de wind, zeiltjes er op en het gaat direct als een speer. Het wordt echter zodanig laveren dat het beter is weer de beschutting te kiezen van de Noorse scheren.

En zo spoelt de film van de afgelopen dagen en weken zich terug……. Niet als dagtrips, maar als een omnibus waarin opgedane beelden, indrukken, ervaringen en herinneringen zich aaneen rijgen. Ja, wat hebben Irma en ik veel gezien en veel gedaan en wat is dit een fantastisch zeilgebied. Een gebied om terug te komen.

Gaandeweg de avond is de wind gaan liggen. Tussen de scheren roept de zee om het Skagerak over te steken. Een keuze moet gemaakt worden. Direct naar Nederland zoals gepland of naar Thyboron in de kop van Denemarken en later deze week terug. Onder de kust kan ik nog de grib-files binnen halen. De keus is snel gemaakt. De oostenwind is van zeer korte duur, morgen is het al weer zuidwest draaiend naar pal zuid. Lekker beuken dus in de regen! De rest van de week belooft ook niet veel goeds maar wel meer kansen op puur westenwind of zuidwest. De Deutsche Wetterdienst bevestigt het beeld. De vakantie duurt nog een week en welke zeiler wil nu niet in Thyboron geweest zijn……? Er is geen zak te doen, maar dat doet er niet toe!

Irma maakt wat te eten. Aardappelsalade, worstjes, ketchup en nog een mix van loszwervende groente uit de voorraadkast. Lekker. Ik klik de stuurautomaat op Thyboron, dan weet die tenminste wat er de komende twintig uur van hem verwacht wordt. Eerst zal de Zilt weggedrukt worden naar het westen met de uitgaande stroom die altijd langs de Noorse kust loopt, naarmate Denemarken dichterbij komt gebeurt het omgekeerde. De wind is weggevallen, dus eerst nog motoren. Maar als de wind dan toch komt uit het oosten is het superieur varen. Halve wind, met zes, zeven knoop zoeft de Zilt door het water. Irma heeft de loodskooi binnen opgezocht, ik draai de eerste shift van de wacht.

Met de ondergaande zon verdwijnt ook Noorwegen uit zicht. Ja, Noorwegen zal me bij blijven. Echt een nieuw hoofdstuk in mijn ‘zeilers carrière’ en fraai zoals Irma en ik dat weer samen hebben gedaan. Het voelt ook als wegvliegen vanuit Amerika. Het ligt niet om de hoek, maar ik weet dat ik er zal terugkeren.

De zee vraagt alle aandacht. De wind zet stevig door. Ik zet een rif in het grootzeil en al snel blijkt dat er nog wel een bij kan. Net als vorig jaar is de werkfok echt een fijn stuk gereedschap. Wat houdt dat de druk goed op de neus en het geeft de Zilt een veilig aanvoelende stabiliteit en hanteerbaarheid. Als de wind wat richting het zuiden ruimt zet ik de stuurautomaat op de wind, want de Zilt wordt naar buiten gedrukt. Zo verlies ik niet onnodig hoogte terwijl ik wel de handen vrij heb. Straks zal de wind wegvallen en later plaats maken voor een noordwesten wind.

Wisseling van de wacht. De stuurautomaat begint te piepen…… windshift! Ja, dat was al merkbaar. Het is even onrustig varen. Actieve vissers op een kluitje terwijl de wind het niet meer weet. Irma en ik creëren een momentje van overlap. Ook wel heel gezellig zo midden in de nacht samen de kuip te bevolken. Zeiltjes naar beneden, de Volvo gaat weer draven. De deining zonder wind zorgt wel voor veel gehonkebonk. Het servies rinkelt alle kanten op!

Pas om half zes maakt Irma me wakker. De kust van Denemarken is nog niet zichtbaar. De noordwesten wind is gekomen maar nog vrij zwak. Regen hangt in de lucht. Ik smeer wat Knäckebröd met vijgenjam en maak een thermoskan koffie. In de kajuitingang onder de buiskap wieg ik met de golven mee. Er is behoorlijk wat scheepvaart, maar de AIS maakt het allemaal makkelijk. Irma ontdekte vannacht nog een functie die laat zien op hoeveel voet afstand gepasseerd wordt, closest point of approach. Tja, daar zit gewoon een rekenmodelletje achter. Wel veilig allemaal.

De rotsen van Noorwegen hebben plaatsgemaakt voor de duinen van Denemarken. Het voelt als een Nederlandse of Belgische kust, zand en bijna altijd lagerwal. Over de aanloop van Thyboron gaan de wildste verhalen. Ja, met uitgaand tij en harde aanlandige wind zal het hier een hel zijn met een brekende zee op de continu veranderende zandbanken. Ik zie twee zuigers in de havenmonding aan het werk. Nu vaart de Zilt met twee knoop stroom mee het havenbekken in. Perfect op tijd dus. De Deense gastenvlag kan ik het wand. Nu liggen alleen de Zweedse en Finse vlag nog in het plastic!

Over Thyboron kan ik kort zijn. Een plaats van niks! Al het ongezellige van IJmuiden, Helgoland en Stellendam bij elkaar. Wel veel eettentjes met vis en een belangrijke pleisterplaats dus voor zeilers onderweg van of naar Scandinavië. Het is niet druk. ’s Middags slaap ik wat bij, want al met al is het best een intensief etmaal geweest. Hoewel de terugreis is begonnen met een flinke slag van 130 mijl, voelt het nog wel als vakantie. Twee etmalen varen resten, maar misschien is het nog wel leuk de komende week een ander plaatsje in de Duitse bocht mee te pakken. De wind zal het bepalen.

Irma neemt me ’s avonds mee naar een eettentje. Lekkere dikke schol en ook even leuk ons te laten verwennen. Terugkijken en vooruitkijken, een fijne avond!

Zondag 29 juli 2012: Thyboron

Niet te vroeg op. Bij voorbaat is dit al een rustdag, een kennelijk impliciete beloning voor een nachtje doorvaren! Een enkele boot is binnengevaren. Een Baltic uit Harlingen met vier mannen aan boord. Ze gaan door naar Kristiansand. De opstappers vliegen vanuit Noorwegen terug, de vrouw van de kapitein vliegt in. Over drie weken een omgekeerd ritueel. Ja, kan ik me goed voorstellen, zo komt de boot nog eens ergens.

Met de vangst van een makreel eerder deze vakantie voel ik me natuurlijk een volleerd visser! In de goed geoutilleerde hengelsport winkel leg ik mijn oor goed te luister. Vanavond kan het best gevist worden vanaf de pieren op makrelen. Vangst is niet gegarandeerd, met name met oostenwind zitten ze er. Ik vul de voorraad kunstaas nog wat aan.

Bij de visboer kopen Irma en ik wat scholletjes en zo gaat de dag hard. ’s Avonds probeer ik het vanaf de pier maar vang niets. Twee medevissers vangen ook niets. Gelukkig! Terug op de Zilt lees ik de lesstof voor Theoretische Kustnavigatie. Ik haal er toch weer nieuwe slimme dingen uit. Als ik mezelf en Irma vergelijk met vier jaar terug in Helgoland, is toch een zeer zeewaardig team ontstaan.

Maandag 30 juli 2012: Thyboron

Ontbijtje en voorbereiden om te gaan varen. Goed eten voor op zee is in dit gehucht nergens te krijgen. In Noorwegen ook al niet. De voorraadkast siert twee conservenblikken, maar het ziet er meer uit als hondenvoer dan een lekkere maaltijd waar ik halverwege de middag al naar uit zie. Irma heeft een goed idee. Waarom niet gewoon zelf eten vooruit maken? Het is een en al Nasi-geur als ik terugkom van wat boodschapjes. Van de resterende kronen heb ik nog wat kunstaas gekocht bij de hengelsportwinkel.

’s Middags moet de Zilt gaan uitvaren, maar tijdens de lunch waait een vet onweer over. De Deutsche Wetterdienst voorspelt tot morgenochtend 5 Bft met nog meer onweer. Ik ben blij dat voldoende tijd rest. Thyboron is niet je van dat, het zou slechter zijn de druk te voelen te moeten uitvaren. En nu kan ik vanavond alsnog mijn geluk beproeven met de hengel op de pieren! En hoe. Het is even een goed plekje vinden, maar vanaf het strand gaat het perfect. Drie keer trek ik een grote makreel het strand op. Ik gooi ze terug de zee in, want opgegeten of gerookt worden ze nu toch niet, daar is de tijd te kort voor.

Trouwens ook veel zeehonden hier. In de havenmonding, maar soms zwemmen ze op hun dooie gemak vlakbij de boot in de jachthaven. De avondlucht is prachtig. Eigenlijk is het gewoon een hele mooie plek. Ik denk dat in de negatieve beoordelingen het plaatsje van niets te veel doorweegt versus de schitterende omringende natuur. Vroeg het vooronder in, morgen varen!

Dinsdag 31 juli 2012: Thyboron – Medemblik

De wind loeit door het wand als ik wakker word. Zo hard zou die toch niet meer waaien? De Deutsche Wetterdienst meldt anders. Tot middernacht 5 Beaufort uit het zuidwesten met kans op onweer en het is hier altijd een tandje meer. Maar even in de gaten houden vandaag hoe het zich ontwikkelt, want de drang om weg te gaan wordt nu toch wel groter.

De dag gaat snel. Nog even contact met Bart voor het afmaken van een brief en verder veel op internet geweest. Na zo een paar weken aan boord is de checklist wel compleet wat er aan lopend onderhoud moet gebeuren! En dat is nooit klaar op een boot. Zo heeft de Zilt altijd wat water in de bilge. Niet veel en het maakt daarbij eigenlijk niet uit of het zwaar of licht weer is geweest. Zo ook bij de gland van de schroef. Ik denk dat de eigenaar van de Contest 38s gelijk heeft. In de bilge smaakt het zoet, dat moet dus van de gegalvaniseerde watertanks zijn. Bij de schroef is het of de roerkoning of de schroefas, het smaakt namelijk zout. Het laatste is eenvoudig te verhelpen, gewoon van beiden de vetkoorden wat aandraaien. De watertanks zijn denk ik aan vervanging toe. Op het Contest Yachts Owners Forum lees ik er veel over. Het valt allemaal wel mee. Ze kunnen perfect passend in kunststof nagemaakt worden en met vervanging van de slangen en toevoeging van filters kan er zelfs uit gedronken worden! En zo gaat de dag dus hard!

’s Avonds neemt de wind wat af en morgen zal de wind zelfs iets zuidoost draaien om later naar het zuidwesten terug te keren. Het zal best beuken tegen de wind in worden, maar de omstandigheden zijn voldoende goed voor een overtocht. Ik loop nog even naar de zee en maak een foto waar ik gisteren drie makrelen de branding uit hengelde!

De zee, de eindeloze zee roept! De Zilt gaat los. Een zeehond komt nog even met z’n kop boven water bij wijze van afscheid. De aanloop van Thyboron is zoals gezegd berucht. Ik heb nu toch even een denkfout gemaakt dat het wel fijn is een uitgaand stroompje mee te hebben…… De wind van nog steeds 5 Beaufort blaast er recht tegen in. Poei, wat een grondzeeën en wat voelt de boot dan enorm klein. Ja, zonder zeil en geen pk’s…… dan zou de Zilt zo op de keien liggen. Op zee dus ook maar gauw diep water zoeken.

De duisternis van de nacht treedt snel in. Het is volle maan. Echt schitterend licht. Het kruisen begint eigenlijk nu al. De koers op Den Helder kan niet gehouden worden. Maakt niet uit, blik op oneindig, zolang de boot lekker vaart en hoogte pakt is het prima. Naarmate de Zilt in dieper water komt wordt de zee ook rustiger. Om twee uur neemt Irma de wacht over. Ik rol in de loods kooi op en neer en doe een schemerslaap. Nu drie uur wekt Irma me door de kajuitopening. In een deinende boot zittend op de langs bank laagje voor laagje de kleding aan, de voorraadkast aan versnaperingen plunderen, een nieuw pak appelsap, een kus…… in charge!

En zo wordt het weer licht. De wind valt wat weg en de zee wordt daardoor ook wat getemd. Het blijft ongenadig zuidwest (waar blijft die voorspelde zuid – zuidoost???), maar met het grootzeil op en motor aan kan nu wel rechtstreeks op de Nederlandse kust worden aangevaren. De Volvo draait heel rustig op twee derde van z’n kunnen en zet de Zilt 6 mijl per uur vooruit. Ergens ook wel goed voor het moreel dat iedere mijl nu 100% efficiënt is!

De dag vliegt voorbij. Kijk ik de eerste dag amper naar de afgelegde afstand, inmiddels begint dat ook op te lopen. Al een flink eind in de richting. Ook heerlijk samen wat uurtjes de kuip te bevolken. Wat praten, wat turen naar de zee, mok koffie maken. De nasi smaakt erg goed. De Zilt bevindt zich midden in de Duitse Bocht. Geen land te zien en ook een passerend schip is een zeldzaamheid. Dat is echt wel een verschil met het Kanaal waar altijd wel wat valt te zien.

Yes! De beloofde zuid – zuidoosten wind steekt op. En wat gaat dat plots heerlijk. Mooie koers, ‘vol tuig’ met werkfok en grootzeil, zes, zeven knoop door het zout. Een opsteker voor de nacht. Ook een heerlijke balans waarin de Zilt zich dan voortbeweegt. Ik slaap merkbaar beter, maar misschien komt dat ook door een verhoogde graad van vermoeidheid de tweede nacht op zee. Bij mijn wacht merk ik dan soms dat het moeilijker is om wakker te blijven. Een potentieel gevaar, waarbij een staat van ‘inertie’ op de loer ligt. De oorzaak van de meeste ongelukken op zee. Er is meer dan voldoende tijd anticiperend te handelen, maar de bemanning doet het niet. Ik ken mijn zones en steek mijn kop dan in de wind, ga even sturen, rifje erin, rifje eruit. Kortom, actief blijven en goed blijven eten en drinken. Sultana’s, Knäckebröd met kaas en appelsap zijn voor Irma en mij echt lievelingskost en ruim voorradig in de kuip!

Het is een donkere nacht, mistig en het weer voelt niet stabiel aan. Vroeg in de ochtend (donderdag inmiddels!) shift de wind in korte tijd naar zuidwest. En niet alleen dat, de wind zwelt aan tot vijf Beaufort en de golfslag wordt naar. Kortom, hakken tegen de zee in. Via Denemarken en Duitsland vaart de Zilt inmiddels op Nederlands water en kruist bij de boorplatforms net boven de TE-route de track van de heenweg.

Enige euforie maakt zich van mij en Irma meester. Ameland en Terschelling zijn in zicht na het haaks oversteken van de twee shippinglanes. Nederland voelt nabij. Vanavond al ergens in een haven en proosten op een goede overtocht? Het lijkt dichtbij maar is nog heel ver weg. Opkruisen naar het Stortemelk is haast een heilloze weg. De wind is inmiddels zes pal tegen, net als de stroom. Overigens weer lekker slecht voorspelt door het KNMI, zij houden het net over de marifoon bij vijf afnemend naar vier. Absoluut niet waar voor de zoveelste keer!

Het venijn zit echt in de staart. Op zeil laveren gaat het beste, maar de muizentrappetjes die de plotter op het scherm laat zien zijn zwaar demotiverend. Een korte rekensom leert me dat het nog wel een uur of zes zal duren voordat de verkenningston van Vlieland überhaupt in zicht is, ver na middernacht. Het is niet anders. Ik moet aan Govert denken die eens vanuit Helgoland terug zeilde met de Marieholm en een dag lang tegen de vuurtoren van Ameland aangekeken heeft! De Brandaris is het lot voor de bemanning van de Zilt. En door de ondiepe Waddenkust is de zee zo bokkig. Ergernis opwekkend. Ja, terugkijkend was het beter geweest de hoogte te winnen op een diepe zee voor de shippinglanes. Qua tijd had het weinig uitgemaakt, voor de motivatie zou het tien keer beter geweest zijn.

Van slapen komt weinig meer. Het is te intensief varen. Irma en ik moeten echt door onze vermoeidheid heen bijten, maar het is ook fijn samen de kuip te bemannen. Lotgenoten! Een zucht van verlichting slaakt door de Zilt als om twee uur ’s nachts de geul van het Stortemelk ingevaren kan worden en de zeilen ontreefd en gevierd kunnen worden. Stroom nu ook hier tegen, dat wel, maar de rust aan boord treedt in. En eigenlijk is het plots prachtig helemaal alleen hier te varen. De speed over the ground is niet meer dan twee mijl per uur en het is opletten niet tegen een ton aangezet te worden, maar het ruisen van de zee, het hoorbare sissen van de stroming, de maan die een fraaie schittering geeft op het water. Een unieke ervaring, misschien wel een beloning voor alle inspanning van vandaag.

Irma en ik besluiten de ‘hete aardappel’ die deze overtocht blijkt te zijn maar helemaal door te slikken en koers te zetten naar Medemblik. Vlieland zou logisch zijn, maar is gesloten omdat het bomvol ligt. Terschelling is echt om. Harlingen zou kunnen….. Nee. Doorzetten met misschien een hazenslaapje in Kornwerder.

Het is niet bezeild op het Wad. Ik zet het gas erop, Irma pakt wat slaap. De zon komt op, Richel ligt droog met in de verte de zeehonden luierend op de plaat. De stroom tegen ontmoet de inkomende stroom met een zichtbare markering op het water. De lucht kleurt diep oranje, maar vanuit het westen barsten de buien los. Ik ben moe, heel moe, maar hou mezelf alert door een sterke bak koffie te maken en zelf te sturen.

Uiteindelijk gaat het snel. Bij Harlingen pakt Irma het van me over. Terwijl ik me ontkleed komt de regen met bakken uit de hemel. Ik maak deze foto van Irma vanuit de kajuitingang, warm ingepakt met de blik gericht op Medemblik!

En zo voelt de terugreis ook. Een hele trip, maar samen een sterk team! Bij Kornwerder de sluis door en Irma laat me ook de laatste uurtjes op het IJsselmeer wat bijkomen.

‘Wakker worden. Contest Cup!’ Ik kleed me snel aan en achter twee fonkelnieuwe joekels vaart Irma al met de Zilt de brug door naar de vertrouwde Westerhaven. Mission completed! 65 uur achtereen op zee geweest, 340 mijl afgelegd.

Begin van de vrijdagmiddag. Blauwe lucht, zonnetje. Lang douchen, boot en zeilpakken luchten. Pappa sprak ik al dobberend voor de sluis, Govert nu. Vers knapperig brood van de bakker, vleeswaren van de superslager, biertje erbij….. Proost! Morgen de Zilt ontzilten, het dek lijkt een ware zoutmijn. Zondag naar huis. Het zit er op, maar wat een vakantie. Samen weer stappen gezet, de grenzen verlegd, nieuwe gebieden verkend en de Zilt bleek eens te meer een fijn schip. Flessepost gaat voor een jaartje uit de lucht, maar komt volgend jaar weer door vanuit nieuwe oorden!